Müzik Nedir? - Antik Yunan

Müzik Nedir

Sözlük Anlamı:  1. Duygu, düşünce ve imgeleri tek sesli ya da çok sesli olarak anlatma sanatı.
             2. Bu biçimde düzenlenmiş seslerden oluşan yapıtların çalınması ya da söylenmesi.

Antik Yunan

Müzik yılları aşarak günümüze kadar ulaşan ve hala gelişmeye, ilerlemeye devam eden bir sanat dalıdır. Müziğin kökeni Yunan mitolojisine göre Zeus’un kızları Müz’ler ya da bir diğer adıyla Musa’lardır. Musa’lar; bu dokuz kardeş tanrıça genellikle “ilham perisi olarak tanımlanırlar. Efsaneye göre Zeus Mnemosyne ile tam dokuz gece geçirmiştir ve her gece için de bir “müz” doğmuştur. Bunlar;
• Euterpe: Bazı mitolojilere göre Aulos yani flüt’ü bulmuştur. Onunla tasvir edilir. Müzik ve lirik şiirin ilham perisidir.

• Erato: Çoğunlukla lir ile tasvir edilen Erato Lirik, aşk ve korolu şiirlerin ilham perisidir.

• Kalliope: Yunanca güzel sesliden gelir. Müzlerin en büyüğü ve en zekisidir. Orpheus’un ve Linus’un annesidir. Epik şiir ve destanların ilham perisidir.

• Kleio: Tarihi olayları konu alan şiirlerin ilham perisidir. Fenike alfabesini Yunanistan’a getirdiği kabul edilir.

• Melpomene: Etimolojik olarak Yunanca’da söylemekten gelir. Trajedinin ilham perisidir.

• Polymnia: Kutsal ilahi, hitabet ve dansların ilham perisidir.

• Terpsikhore: Dans etmenin zevki ve dansın ilham perisi. Müzik ve lirik şiirle de anılır.

• Thalia: Pastoral şiir ve komedyanın ilham perisi.

• Urania: Gökbilim ve astrolojinin ilham perisi.

Antik yunan müziği tek sesli (monochord) bir müziktir. Antik yunanda, müziğin kaynağında şiir vardı (Afrika müziğinde bu, danstır). Çalgıların yer aldığı ya da almadığı müzik örnekleri vardı. Çalgıların yer aldığı parçalara ‘nomos' denirdi.

Yunanlılara göre müzik, ruhun eğitilmesinde ve arınmasında büyük etken olarak görülmüştür. Antik Yunan'da müzik, savaşlarda, dinsel tapınmalarda, hastalıkların tedavisinde ve günlük yaşantıda kullanılmıştır. Örneğin, Yunan'lıların II. Messenia savaşını (M.Ö 8–7. yüzyıl) Tyrtaios'un ezgileriyle kazandığı ileri sürülür. Kötü melodiler vatana ihanettir. Hatta ‘epinikion' denilen bir şarkı türü, savaş sonrası zaferlerde söylenir.

Yaşanan olayların yorumlanmasında (açıklanmaya çalışılmasında), dinsel mitolojinin yerini felsefe ve soyut anlamda bilim almadan önce, müzik dinsel karakterliydi. Hatta kimi mitolojik tanrılar, çalgılarla özdeşleşmişti. Bu tanrıların onuruna söylenen şarkı biçimleri de mevcuttu.

Eski Yunanlılar, müziği her türlü erdemin kaynağı sayarlardı. Onlara göre müzik, ruhun eğitilmesi ve arınmasında büyük bir etkendi. Hatta o dönemlerde, paignio adlı neşe ve sevinç ifade eden havalar, hastalıklardan kurtulma, dertlere karşı bir avunma şarkıları olarak kabul edilirdi.

Eski Yunan mitolojisinde, güzel bir çalışıyla tanınan Apollon, lir çalarak insanların sıkıntılarını giderir ve onlara neşe verirdi. Apollon'un oğlu ve Eski Yunanistan'ın ünlü bir müzisyeni olan Orfee'nin de oldukça etkileyici bir şekilde lir çaldığı anlatılır.

Antik yunanda müzik, hastaların tedavisinde de kullanılıyordu. “Tıbbın babası” olarak kabul edilen Hipocrates (M.Ö 460 – 377), yaklaşık 2400 yıl önce bazı hastalıkların tedavisi için, hastaları ilahilerle tapınağa götürüyordu. Genel olarak, ezgi yinelemeleriyle tedavi yapılabildiği inancı vardı. Hastalığın, öç alan bir tanrı tarafından gönderildiği inancı vardı. Dolayısıyla, yine yardım istenen tanrının (buradaki Apollon) müzik sanatını elinde tutması nedeniyle, lir adı verilen çalgının, insanların sıkıntılarını giderdiği inançlar arasındaydı

Yunan filozof Sokrates'in öğrencisi Platon (Eflatun) da M.Ö. 400'lü yıllarda, müziğin ahenk ve ritim ile ruhun derinliklerine etki ederek, kişiye bir hoşgörü ve rahatlık verdiğini belirtmiştir. Ayrıca Platon, şarkıyı iyileştirici özelliği olan bir çare olarak kabul etmekle birlikte, şarkı olmaksızın hastaya uygulanan reçetelerin etkisiz olacağını da ekler.

Yunanlılar müziğe gündelik yaşamlarında da oldukça önem veriyorlardı. Atların çiftleşmesinde çalınmak için belirlenmiş melodileri bile vardı. Ayrıca yunanlılar, müzikteki her bir makamın farklı bir etki bıraktığının farkındalardı. Bu etkiye ise ‘Ethos' deniyordu.